Blauwtong

Blauwtong is een virusziekte van herkauwers (rundvee, schapen, geiten, wilde herkauwers) en kameelachtigen. Het blauwtongvirus wordt overgedragen door insecten van de familie Culicoides (kriebelmuggen). De ziekte is vooral belangrijk bij schapen, die gevoeliger lijken voor een besmetting. Andere gevoelige soorten vertonen veelal veel minder uitgesproken symptomen. Runderen zijn het belangrijkste reservoir voor het virus.

 

Verschijnselen en verloop van de ziekte

Besmette dieren kunnen afhankelijk van het serotype in meer of mindere mate de volgende symptomen vertonen:

• koorts
• ontstekingen, blaasvorming, erosie en necrose van de mondslijmvliezen
• gezwollen en soms blauwe tong
• mankheid door ontsteking van de kroonrand, de voeten en de spieren
• abortus
• pneumonie
• vermagering
• dood binnen 8 tot 10 dagen
• dieren die herstellen vertonen eventueel alopecie, steriliteit en groeivertraging

Bij een drachtig dier kan een besmetting soms aanleiding geven tot de geboorte van jongen met hersenafwijkingen.

Voorkomen en verspreiding

De aanwezigheid van de ziekte komt overeen met het leefgebied van de vector: de kriebelmuggen, knijten of knutten (Culicoides). Traditioneel komt de ziekte vooral voor in het leefgebied van eerder tropische Culicoides. Sinds 2006 wordt de ziekte in Europa eveneens buiten deze zone opgemerkt; daar hangt ze samen met Culicoides die in de meer gematigde streken voorkomen.

Doordat in gematigde streken de vectorpopulatie in de winter grotendeels sterft, kent blauwtong in ons land een sterk seizoensgebonden verloop. De besmettingen komen voor in de periode van augustus tot oktober; dit zijn de maanden waarin ook de vectorpopulatie piekt. Van de late herfst tot vroege lente, wanneer de temperaturen lager zijn dan 10°C en de vector niet actief is, worden geen nieuwe gevallen vastgesteld.

Behalve door vectoren, kan het virus ook (maar minder vaak) via bloed en sperma van besmette dieren overgedragen worden.

Situatie