Een aantal projecten rond educatie en publiekswerking over archeologie krijgen een Vlaamse projectsubsidie van 50.000 euro. Zo wil de stad Zoutleeuw haar verleden als vestingstad archeologisch wil onthullen.
In de vroege 12de eeuw kreeg Zoutleeuw haar eerste omwalling. Op politiek vlak speelde de stad toen een betekenisvolle rol spelen: het werd één van de zeven ‘vrije steden’ van Brabant. De bevaarbaarheid van de Kleine Gete tot in Zoutleeuw zorgde ervoor dat men via de Demer, de Dijle en de Rupel vlot de Schelde en havenstad Antwerpen kon bereiken. Dit leidde tot een bloeiende scheepvaart en handel, en de stad groeide aanzienlijk. Rond 1330-1350 werd een tweede, ruimere stadsomwalling opgetrokken.
In de loop van de 15de en 16de eeuw deden buskruit en kanonnen hun intrede in onze streken. De middeleeuwse stadsmuren voldeden niet langer om de bevolking te beschermen tegen vijandelijke aanvallen. Daarom werden de 14de-eeuwse stadsomwallingen en -muren vanaf 1642 versterkt met een ‘gebastioneerd systeem’ van vestingwerken: brede aarden wallen, grachten en bastions. Tussen 1670 en 1679 werd de ‘Spaanse citadel’ aangelegd, genoemd naar de Spaanse Habsburgers die toen over de Zuidelijke Nederlanden heersten.
Het vestingverleden weerspiegelt de strategische en politieke betekenis van de stad door de eeuwen heen, evenals de voortdurende aanpassingen die nodig waren om de stad te beschermen tegen veranderende militaire dreigingen.
Het is een bijzondere geschiedenis, die vandaag eigenlijk te weinig gekend is. Daarom willen we met laagdrempelige activiteiten het brede publiek laten ‘proeven’ van het archeologisch vestingerfgoed.
Citadel in het licht
Het project start met een duidelijk zichtbare actie op het terrein. “Daarvoor trommelen we een 600-tal vrijwilligers op”, aldus burgemeester Dumst. “Met behulp van fakkels zetten zij de contouren van de citadel ‘in het licht’. Dit maakt de aanwezigheid van de voormalige citadel meteen erg tastbaar. Dit effect trekken we tijdens het project door via het verspreiden van de aftermovie.”
Er zullen ook 3D-reconstructiebeelden van de citadel en de vestingwerken gemaakt worden via een ‘visualiser’ of 3D-artiest, waarmee de leerlingen van de Academie Beeld op hun beurt aan de slag kunnen gaan. “De archeologische vondsten van de laatste jaren zullen overgedragen worden aan een onroerend erfgoed-depot en we gaan een divers aanbod aan vestenwandelingen lanceren”, kondigt burgemeester Dumst aan.
Tijdelijke expo
Tot slot plannen we een tijdelijke expo in het historisch stadhuis, waarbij we de resultaten van het project in de kijker zetten. Naast het slotstuk van dit project, is deze expo ook een mooie eerste stap richting de realisatie van een permanente expo over het militaire verleden van Zoutleeuw en haar omgeving, die gepland is na 2026.
